Νεάπολις είναι το αρχαιότερο όνομα της πόλης της Καβάλας που ιδρύθηκε στον οχύρο βράχο της χερσονήσου που σήμερα λέγεται Παναγία.
4.500 –2000 π. Χ. Στη θέση Περιγιάλι κοντά στη θάλασσα ξεκινούν τα αρχαιότερα ίχνη ανθρώπινης παρουσίας (Ύστερη Νεολιθική εποχή )
1500 – 7000 π. Χ. Στη βραχώδη χερσόνησο της Παναγίας εμφανίζονται ενδείξεις κατοίκησης ( Πρώιμη εποχή του Σιδήρου). Κατοικημένη σχεδόν αδιάκοπα από τον 7ο αιώνα π.Χ. η Παναγία αποτελεί τον αρχικό ιστορικό πυρήνα της πόλης της Καβάλας. Πάνω σ αυτό το βραχώδες ακρωτήρι θεμελιώθηκε η πόλη που με τα τρία ονόματά της ΝΕΑΠΟΛΙΣ-ΧΡΙΣΤΟΥΠΟΛΙΣ –ΚΑΒΑΛΑ διέσχισε τους αιώνες της ιστορίας της.
Μέσα 7ου αιώνα π. Χ. Θάσιοι μαζί με νέους μετανάστες από την Πάρο ιδρύουν τη ΝΕΑΠΟΛΗ ως αποικία τους.
Τέλη 6ου αιώνα π. Χ. Ανεξαρτητοποίηση της Νεάπολης από την μητρόπολή της Θάσο και κοπή δικού της ανταγωνιστικού νομίσματος.
525 -470 π. Χ. Χάρη στα έσοδα από τα πλούσια μεταλλεία πραγματοποιείται κοπή ασημένιων νομισμάτων. Η Νεάπολη μετά την μάχη των Πλαταιών γίνεται μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας .
464 π. Χ. Ανεξαρτητοποιείται από την Μητρόπολη Θάσο, γίνεται πιστή σύμμαχος των Αθηναίων και γνωρίζει μεγάλη περίοδο ακμής χάρη στις προσόδους των μεταλλείων της και στα έσοδα του λιμανιού της.
377 π. Χ. Γίνεται μέλος της δεύτερης Αθηναϊκής Συμμαχίας και συνάμα αποκαθιστά τις σχέσεις της με την μητρόπολη Θάσο.
Μέσα 4ου αιώνα π. Χ. Απειλείται σοβαρά η ανεξαρτησία της κυρίως από τον βασιλιά της Μακεδονίας Φίλιππο Β’
346 π. Χ. Σταματά η νομισματοκοπία της Νεάπολης ,η πόλη χάνει την αυτονομία της και υποτάσσεται στο βασίλειο της Μακεδονίας.
Στους Ρωμαϊκούς χρόνους η Νεάπολη εξελίσσεται στο σημαντικότερο λιμάνι της περιοχής και αναβαθμίζεται ως σταθμός της Εγνατίας Οδού.
42 π. Χ. Στη Μάχη των Φιλίππων προσφέρει το λιμάνι της ως αγκυροβόλιο του Στόλου των Ρωμαίων Δημοκρατικών, Βρούτου και Κάσσιου, δολοφόνων του Καίσαρα.
Σε όλη τη διάρκεια των αρχαϊκών και κλασικών χρόνων η Νεάπολη αποτέλεσε χωνευτήρι πολιτιστικών στοιχείων.
Η συσχέτισή της με την άφιξη του Χριστιανισμού στην Ελλάδα και με την πορεία του Αποστόλου Παύλου (49 μ.Χ.) οδήγησε πιθανότατα στη Μετονομασία της από Νεάπολη σε Χριστούπολη.